Gemeentes benoemen

Hoe benoem je een gemeente zo, dat voor iedereen duidelijk is over welke gemeente je het hebt? Bedoel je de gemeente Abcoude die tot 1818 bestond en daarna opging in Abcoude-Proostdij? Of bedoel je de gemeente Abcoude die van 1941 tot 2001 bestond?

We hanteren een aantal manieren om naar gemeentes te verwijzen: de Gemeentegeschiedenis URI, de Amsterdamse code en de CBS-code. Elk van die manieren is eenduidig op zijn eigen manier. Gebruik je de URI om naar een gemeente te verwijzen, dan laat je aan duidelijkheid helemaal niets meer te wensen over.

Gemeentegeschiedenis URI

Een URI (Uniform Resource Identifier) is eigenlijk gewoon een URL die je gebruikt om iets te identificeren. Om leesbare URI's te krijgen, hebben we de gemeentenamen - uniek gemaakt - gebruikt. Het Abcoude dat tot 1818 bestond heeft een 1 achter haar naam, het latere Abcoude een 2. Er ligt een Achttienhoven in Utrecht, maar ook in Zuid-Holland - respectievelijk hebben zij het achtervoegsel 'Ut' en 'ZH' gekregen. In de URL's hebben we de volgende regels gehanteerd:

• Een spatie wordt een underscore: 'Nieuwe_Pekela'
• Een komma wordt ook een underscore: 'Soerendonk__Sterksel_en_Gastel'
• Genummerde gemeentes eindigen op het nummer, zonder haakjes o.i.d.; 'Abcoude_1'
• In meerdere provincies voorkomende namen krijgen als achtervoegsel de afkorting van de provincienaam: 'Achttienhoven_ZH'
• Voor de duidelijkheid hebben ook 'Wissekerke_ZBev' en 'Wissenkerke_NBev' elk een eigen achtervoegsel gekregen, afhankelijk van ligging op Noord- of op Zuid-Beveland.
• Voorvoegsels worden gebruikt, maar zonder apostrofs: 'Ter_Aar', 's-Hertogenbosch', 't-Zandt'. Ook de gemeente Tull en 't Waal is haar apostrof verloren: 'Tull_en_t_Waal'

Een Gemeentegeschiedenis URI is altijd als volgt opgebouwd:
https://www.gemeentegeschiedenis.nl/gemeentenaam/Abcoude_2

CBS-code

Aangezien gemeentenamen lang kunnen zijn en al te vaak verschillende spellingsvarianten kennen, wat allerlei problemen oplevert, besloot het CBS elke gemeente een eigen code toe te kennen. Elke keer als een gemeente van naam wijzigt, ontvangt die een nieuwe code van het CBS.

Niet alle gemeentes hebben CBS-codes, want gemeentes die alleen voor 1830 bestaan hebben, hebben nooit een code toegewezen gekregen. En er zijn meer complicerende factoren: het komt voor dat gemeentes 2 CBS-codes hebben gekregen, en ook komt het voor dat verschillende gemeenten vrijwel dezelfde CBS-code delen (één met en één zonder voorloopnul, bijvoorbeeld 0613 en 613). In het Repertorium worden die gevallen nader besproken.

Een URL met een CBS-code is altijd als volgt opgebouwd:
https://www.gemeentegeschiedenis.nl/cbscode/0305

Amsterdamse code

De Amsterdamse code vult enerzijds de leemte die het CBS voor 1830 liet liggen, en wil anderzijds continuïteit laten zien: het Abcoude dat tot 1818 bestond, de gemeente Abcoude-Proostdij en het Abcoude dat van 1941 tot 2001 bestond hebben allemaal dezelfde Amsterdamse code.

Een url met een Amsterdamse code is altijd als volgt opgebouwd:
https://www.gemeentegeschiedenis.nl/amco/10712

Verder lezen? In het Repertorium van Nederlandse gemeenten vanaf 1812 wordt deze materie veel uitvoeriger behandeld.

Provincies en departementen

Elke provincie heeft een eigen URL, die als volgt is opgebouwd:
https://www.gemeentegeschiedenis.nl/provincie/Groningen

Elk departement uit de Franse tijd heeft ook een eigen URL, die als volgt is opgebouwd:
https://www.gemeentegeschiedenis.nl/departement/MR (Monden van de Rijn / Bouches du Rhin)